Kigga

 Once we reach Sringeri, abode of Goddess of learning Sharda, and Adi Shankara, great spiritual master of our country, the place is bound to enchant us with serenity, greenery, scenic beauty, natural water falls and the like. The intriguing word ‘entrusted to Kigga ‘  means a narrow cliff in native Kannada, located in Chikkamagalur ( earlier Kadur) District.  

This place is connected to sage Rishyashringa, (son of Vibhandaka), who had never seen a woman in his life till he was invited by King Dasharatha, Sri Rama’s father,  to bring rains to the parched Ayodhya, during his rule. Arduous task of bringing this strange lad was entrusted to divine damsels- Apsaras. The story concludes with the king giving his daughter ( foster) Shanta, in marriage to Rishyashringa. Later the sage is believed to have observed Tapas at this cliff-Kigga, hence the name Rishya Shringeshvara to Lord Shiva, who blessed him.

This hamlet is on the outskirts of Sringeri 4.5 Kms away perching on an elevated land with a Jain basadi looking structure of  Malahanikarshvara ( remover of sins)  Lord Shiva, in an unusual shape of Shiva Linga emerging out of a bearded Rishi, and later added by his consort Parvati. The solitary shrine of Shiva has about 30 steps to climb on the left of Sringeri- Sirimane natural waterfalls. It can be reached by autorikshas with not so bargainable rate.

The temple is open up to 12 noon and pujas are performed by a resident archak on request. It is a country-tiled stone structure, with a central hall, pillars and sanctum sanctorum of Shiva. Shrine of Parvati is a later addition with nava grahas and roughly structured image of Ganesha ( drawn by mystic saint of Sringeri Sri Chandrashekhara Bharati Swamiji, a mystic with a turmeric root, now sculpted) and Kshetrapala Virabhadra shrines. Generally, local villagers regularly visit this place, often dotted by tourists.

A little further, we find Sirimane natural water falls, maintained by the Department of Forests. Usually, only youngsters visit this falls to play in water and have a natural shower, after getting down nearly 800 steps, of course, guarded by strong metal grills on either side. We can have a beautiful view of malanadu, with blue sky on top and cloud covered greenery on either side. It is a great fun and pleasure to bathe in cool, refreshing  natural waters from atop the hills of Tunga belt. A nominal entry fee of Rs. 50/ is to be paid, and children are not allowed to visit this place for safety. A great place to visit, when you are near Sringeri Sharada temple.

 

Nancharamma

• 

•  Gramadevata of Mulabagilu 

 I have been occasionally visiting  a small cave temple, dedicated to Nancharamma ( Nacharamma) at the hill outside y home town, Mulabagilu, Kolar District on Bengaluru -Chennai, Tirupati Highway. (NH4), since from my boyhood at Mulbagal.    My understanding is Nachiyar- Goddess in Tamil. Many times, we used to reach out this almost open temple, (now closeted), on our way to Vinayaka temple, on the other side at be Kurudumale. A rock edict, in Kannada  was discovered dated- 1416, where some grants are made by Proudhadevaraaya to the shrine, fetching some grains and money. 




we even have a temple devoted to her sister, Ranabheramma, in town, during Vokkaliga rulers of this area. We have more Nacharamma, as mother goddess, is one among them in neighbouring Andhra Pradesh- Kadapa ( now YSR ) districts. Nacharamma is also related to Sankethi (Shenkottai) Brahmin community of Kaushikas / Bettadapura also in a different way. They have some narratives about her. 

• it is very curious to know that the name, Nachiyar- goddess or female deity, Lakshmi/ Parvati is common in southern part of our nation. Even some village deities are also referred as Nacharamma.. Since there is at present, no shrine of Vishnu/Shiva, it might not be that of their consorts also, hence it shall  a Gramadevata of the town, during later Chola period,  we were told that some bali, was offered to Devi on certain Pournima days. Devi with 4 hands, in seated posture, has simple ornaments, with a small crown on a rock. 

• Mulabagilu- Eastern door to Vijayanagar from South, was usually a Military granary/ weaponry since several centuries. It forms a safe town either from Tamil country or Andhra province then. A dry land, this town was never rich in history of Karnataka. There is no water resource, hence certain crops are seldom grown here. 

• Nachiyar could be a brave lady of the locality, now elevated as Goddess, who gave her life to save the land from some unwanted occupation. But, honours to this deity is on a par with other shrines, during Navaratri Utsava, each year, when a small metal image of the Devi is taken in a procession on Vijayadashami day.  it is very difficult to say who installed the image. However, taking Chola and earlier Tamil rulers and the name, we can say she is a vernacular version of a female deity.  

Shiva Parshadas

 Shiva Parshadas, close servants of Shiva,  are very commonly seen in all Shiva shrines, particularly in Dakshina Bharata. It is a traditional custom to offer Deeparati to them, to make the Principal deity and their Master Lord Shiva happy. We notice a fact that all attendants of Lord Shiva are directly linked to rural regions of our nation, signifying a popular connection to Pashupati form of Shiva as guardian of Agriculture and farming life. Nandi is seen invariably in the premises to take out Utsava Murtis of Shiva-Parvati after Girija Kalyanam, Rathotsavam and other festivities during Makara Sankranti, and Kartika.

Shiva is one among Vedic trinity. Brahma God of Creation, Vishnu the protector and Shiva the destroyer of this universe. Srishti, Sthiti and Laya are three aspects of our eco system. Lord Shiva is very popular God who can be easily pleased- Kshipra Prasada. His form is very simple, mostly as a lump or Lingam, he is pleased with ablution of water. “Abhishekapriyo Rudrah’ say scriptures.

Shiva group of Gods has Parvati, his consort, Ganapati, Skanda his sons, and a host of attendants named Pramatha Ganas.  All temples of Bhagavan Shiva have shrines of Parvati, Ganapati, Skanda, and Pramathas. Shiva’s  attendants are called Pramathas. They are quite a few in number, mainly Nandi, Bhringi, Rita. Virabhadra, Chandisha, being  main among them. They have been mentioned and described in Shiva, Linga, Brahmanda and Skanda Puranas.

Nandi, also called Vrishabha happens to be  Shiva’s vehicle, looking like a white bull, but he is very wise among his staff. Nandi is the son of Shilada Muni,  is fortunate to serve Lord Shiva as his door keeper and vehicle, always very close to the Shiva couple. He is highly blessed. He is also depicted as the monkey-faced (Kapimukha)

We have an interesting story of the powerful king of Lanka- Ravana confronting Nandi by his strength. When Ravana was returning after defeating Kubera, his vehicle stops at the birth place of Skanda, Sharavana forest. He tries to barge into  Kailasa to meet Lord Shiva who is in his private palace with Parvati. Nandi obstructs him.

Raged by this, Ravana fights with him and gets defeated in the fight. Nandi curses the proud Ravana for making fun of him, mocking him as monkey-faced  and ugly,   that if so …he will be destroyed by ugly looking monkeys and bear. The form of Nandi is sometimes human and finds a place in all Shiva temples facing towards the Lord.

Veerabhadra is another attendant who emerges out of Shiva’s form, when Shiva’s father in-law Daksha Prajapati performs a great Yajna without inviting Shiva. Parvati  as Sati immolates herself in self-created   fire, as she is insulted by her father, later to get married as Parvati, born as daughter of Himavan. Virabhadra shrines are found in many parts of South India. He carries weapons and always fierce  (Bhikara) in appearance.

Riti or Rita  is son of Uddalaka Muni, and a great devotee of Lord Shiva from his childhood. He serves the lord in the form of a horse. He is a musician like Tumburu, who usually  plays on  stringed ( tantrivadyas) instruments.

Bhrungi is another close attendant of Lord Shiva, who takes the form of a Bee to serve him. He is always singing the praise of Lord and kills a demon, who tries to approach Parvati to disturb her deep in penance. Some Parvati temples, and Vanadurga shrines are common with Bhringi, in coastal areas.

Chandisha or Chandikeshvara is another close attendant of the lord whose shrine is invariably built outside the temple in a cave looking structure,in the inner premises of the main temple. It is a well-known custom to Shiva  devotees to clap before him 3 times to mark their attendance of having visited Shiva. He is believed to have born an innocent shepherd boy, and an ardent devotee of Lord Shiva. He used to worship a heap of soil (Mrittika Lingam) as Shiva Lingam, with utmost devotion.

 Pleased by his devotion, the Lord makes him as one of his personal attendants in Kailas. He also accompanies Veerabhadra in destroying Daksha Yajnam, by pushing hard Pooshan, one among forms of Suryadeva ( Sun god),  by breaking his teeth, since he mocked at him by showing his teeth.

 

Ajamila - Greatness of Nama Sankirtanam

The Sixth  Skandha of Srimad Bhagavatam begins with the story of  Ajamila, who lived in Kanyakubja, lead a wayward life in spite of his good parentage and learning. He was a man of  good character till his early youth, performing daily vedic rituals, prayers, affectionate to his parents and children and very helpful for many others. He was a committed householder, having a loving wife and children. 

When he had gone out of town with some of his friends, he met a beautiful woman, and   was very badly attracted to this woman of doubtful character. She appeared  to him extremely  beautiful and voluptuous.  In spite of his early efforts to move away from her, he fell into a trap of carnal pleasures. He left his parents, noble wife and family, and permanently joined his new found women of bad character, due to his ego and lust which blinded him. 

Ajamila forgot his parents, loving family, people who respected him, and good friends only to be with this woman forgetting all his responsibility. He began his new life with her, spent all his time, wealth, and youth with her. He had children with her also. Now the once good  person had turned alcoholic, lazy and irresnow ponsible for what he did. He had forgotten all his daily chores of worship to Devatas, scholars and noble souls. Women, wine and wealth had spoiled him very badly. However, by choice as it were, named his youngest son among his ten children from his new women as Narayana. 

Ajamila was now aged, crippled with sickness and bed ridden. He liked his youngest son and used to call him often for anything he needed. He was nearing his death each day due to old age and sickness. He was 88 now, unable to walk freely or help himself. Ajamila’s time to die was nearing. His health deteriorated each day. Messengers of the lord of death, Yama appeared to him in his semi-conscious state. They were red eyed, looked ferocious and the old man, as usual called his son’ Narayana!’, in agony and pain. 

When this name was called out louder and louder, messengers of Gods rushed towards him. There was a heated discussion and quarrel among both the messengers of Yama and gods. Finally, Yama’s messengers had to return disappointed though since they were not supposed to touch and carry anyone who utters the sacred name of Narayana. 

Messengers of Devas have a message: . 

वेदप्रणिहितो धर्मः धर्मस्य प्रभुरच्युतः 

वेदो नारायणः साक्षात् स्वयम्भूरिव शुश्रुम || 

 One has to follow conduct as per Vedas, not against them, which is termd adharma. Veda is only the Knowledge of Supreme, Narayana. 

तस्मात् संकीर्तनं विष्णोः जगन्मङ्गलमम्हसाम् 

महतामपि कौरव्य विध्येकान्त विनिष्क्रुतं।।

Hence, the easiest and certain way of reaching God is repeating his sacred name as and when it is possible. It removes our sins effectively. This applies to all, whether great, mediocre or mean beings. This episode of Ajamila conveys a strong message of the greatness of Nama Sankirtanam, as a regular habit, which makes us morally and spiritually strong. 

 

- ಚಿದಂಬರಂ ನಟರಾಜ ದೇವಾಲಯ

ನಟರಾಜನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಲಾದೇಗುಲ

ತಮಿಳು ನಾಡಿನ ಕಡಲೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಚಿದಂಬರಂ ದೇವಾಲಯವು ಇಡೀ  ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದದ್ದು.    ಈ ಪುಟ್ಟ ಊರು ಪ್ರಾಚೀನ ಶಿವ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟು  ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದರ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆ, ಮಹಾತ್ಮೆಗಳು ಹೆಚ್ಚೇನೂ ಕಾಣಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಡಲ ಕಿನಾರೆಯ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು 10ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಆಳುತ್ತಿದ್ದ ಚೋಳ ದೊರೆಗಳು ತಿಲ್ಲೈ ನಟರಾಜನನ್ನೇ ತಮ್ಮ ಕುಲದೇವತೆಯಾಗಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಿದ್ದವರು.

ಹೀಗಾಗಿ ಕಾಡುಮರಗಳ ಈ ಪ್ರದೇಶ ಶಿವ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಯಿತು. ಪುರಾತನ ತಮಿಳು ಸಾಹಿತ್ಯವಾದ ಸಂಗಂ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕಾಲದ ಉಲ್ಲೇಖಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಾಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. 9-10ನೆಯ ಶತಮಾನ ಚೋಳರು ಇದನ್ನು ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಕಾರಣ ಇಲ್ಲಿದ್ದ ಪುರಾತನ ಶಿವ ಕಾಮಿಯಮ್ಮನ್ ಮತ್ತು ನಟರಾಜನ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಅನೇಕ ಬಾರಿ ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡಿ, ಶಿವ-ವಿಷ್ಣು ಪರಿವಾರದ ದೇವತೆಗಳ ಆಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪುರಾತನ ಉಲ್ಲೇಖಗಳಲ್ಲಿ ತಿಲ್ಲೈ ವನಂ, ಪೂನ್ನಂಬಳಂ, ಬ್ರಹ್ಮಪುರಿ ಎಂಬ ಹೆಸರುಗಳು ಈಗಿನ ಚಿದಂಬರಂ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕಿವೆ.

ಪುರಾತನ ತಮಿಳು ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ತಿಲ್ಲೈ ಗ್ರಾಮ ಮಾತ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ನಟರಾಜ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷನಾದ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವು ಜಾನಪದ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಳೀಯ ಕಥೆಗಳಿವೆ. ಒಮ್ಮೆ ಶಿವನು ಭಿಕ್ಷುವಿನ ಮಾರು ವೇಷದಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದನಂತೆ. ಈ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಪತಂಜಲಿ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಘ್ರಪಾದ ಮುನಿಗಳಿಗೆ ಇಲ್ಲಿನ ದೇವದಾರು ಮರದ ಕಾಣಿಸಿದ ಶಿವ ಮತ್ತು ಶಿವಗಾಮಿ (ಪಾರ್ವತಿ) ಯರು ಇಲ್ಲಿ  ಆನಂದ ತಾಂಡವ ನೃತ್ಯ ಮಾಡಿದನು. ಇದನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿದ ವಿಷ್ಣು ಗೋವಿಂದರಾಜನಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದನಂತೆ. ಈ  ಸಂದರ್ಭದ ನೆನೆಪಿಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಶಿವಾಲಯದಂತೆ ಶಿವ ಲಿಂಗದ ಬದಲು ನಟರಾಜನ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಪ್ರತಿಮೆಯೇ ಮೂಲ ವಿಗ್ರಹವಾಯಿತು. ಚೋಳರಾಜರು ನಟರಾಜನನ್ನು ಪ್ರತಿಮಾ ರೂಪದಲ್ಲಿಯೇ   ಪೂಜಿಸಿದರು. ಇಲ್ಲಿ ಇರುವ ಶಿವನ ರೂಪ ಆಕಾಶ ಲಿಂಗ ಅಥವಾ ಕನಕಸಭೈನಾಥರ್ ಆಲಯವಾಗಿದೆ.

ಇಲ್ಲಿನ ಗರ್ಭ ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದು ಗೋಡೆಯ ಮೇಲಿನ ಬೆಳ್ಳಿಯ ನಟರಾಜನೇ ಹೊರತು ಶಿವಲಿಂಗವಲ್ಲ. ಈ ವಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಇಲ್ಲಿನ ವಂಶಾನುಗತ ಅರ್ಚಕರಾದ ದೀಕ್ಷಿತರ್ ವಂಶೀಕರು ಶಿವಾಗಮದ ಪ್ರಕಾರ   ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಫಟಿಕ ಶಿವಲಿಂಗ ಪ್ರತಿಷ್ಟೆಯಾಗಿ ದಿನಕ್ಕೆ 6 ಬಾರಿ ಪೂಜೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ವಿಶೇಷ. ಇಲ್ಲಿ ನಟರಾಜ ಶಿವ ಮತ್ತು ಶಿವಕಾಮಿ ಅಲ್ಲದೆ ಸೂರ್ಯ, ಗಣೇಶ, ಮುರುಗ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ, ವೈಷ್ಣವ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಗೋವಿಂದರಾಜ, ಪಂಕಜವಲ್ಲಿ ತಾಯಾರ್, ಗರುಡ ಹನುಮಾನರ ಆಲಯಗಳೂ ನಂತರ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದದ್ದು ವೈಷ್ನವ ಒಲವಿದ್ದ ಪಾಂಡ್ಯ ದೊರೆಗಳು, ವಿಜಯನಗರದ ಅರಸರ ಆಳ್ವಿಕೆ ಇಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾಗ.

ಚಿದಂಬರಂ ದೇವಾಲಯ ಇತರೆ ಶಿವಾಲಯಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ 4 ಪ್ರಾಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ರಂಗ ಮಂಟಪಗಳಿವೆ. ಪೊನ್ನಂಬಲ- ಚಿನ್ನದ ದೇಗುಲದ ಮಂಟಪ, ಭರತ ಮುನಿಯ ನಾಟ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರದ 108 ಭಂಗಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಮಂಟಪಗಳು,  ನಯನ್ಮಾರರ ಮಂಟಪವು ದುರಸ್ತಿಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಗೋಡೆ, ಕಂಬ, ಗೋಪುರಗಳ ಮೇಲೂ ಕಲೆಯ ಹಲವು ಪ್ರಕಾರದ ವಿಗ್ರಹಗಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕುಸುರಿ ಕೆತ್ತನೆ ಇಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಾಸಕ್ತರ ಮನತಣಿಸುತ್ತದೆ. ನಟರಾಜ ದೇವಾಲಯ ಪ್ರಾಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ತೀರ್ಥ ಕೊಳಗಳಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ತೀರ್ಥ ಪರಮ ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಭಕ್ತರು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಇಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದ ನಂಜನಗೂಡಿನಂತೆ ಪಂಚರಥಗಳನ್ನು ಶಿವರಾತ್ರಿ ಮತ್ತು ಆರ್ದ್ರಾ ನಕ್ಷತ್ರದ ಉತ್ತರ ದರ್ಶನದ ವೇಳೆ ಎಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಶೇಷ ಎಂದರೆ, ಶಿವಶರಣರಾದ 63 ಮಂದಿ ನಯನ್ಮಾರರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮಂದಿರವಿದ್ದು, ಅಪ್ಪರ್, ಮಣಿಕಾವಾಚಕರ್ ಮತ್ತಿತರ ಸಂತರಿಗೆ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ನಯನ್ಮಾರರ ದಿವ್ಯ ಪ್ರಬಂಧವೆನಿಸಿದ ಪೆರಿಯ ಪುರಾಣದ ತಿರುಮೊರೈ ಅಥವಾ  ತೇವರಂಗಳನ್ನು ಭಕ್ತರು ತನ್ಮಯರಾಗಿ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತ ವೈದಿಕ ಮಂತ್ರಗಳ ಬಳಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಈ ದೇವಾಲಯದ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖವಿರುವ ಮೊದಲ ಶಾಸನವು 10ನೆ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲನೆ ಆದಿತ್ಯ ಚೋಳ, ಪರಾಂತಕ ಚೋಳರ  ಕ್ರಿ.ಶ 950ರ ತಾಮ್ರ ಶಾಸನಗಳು ದೊರೆತಿವೆ. ಈ ಆಲಯವು ಮುಸ್ಲಿಮರ ಆಕ್ರಮಣಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿ ಅಮೂಲ್ಯ ಆಭರಣಗಳು ರಾಜರ ಕೊಡುಗೆಗಳು ನಾಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ. ಆಂಕೊರ್ ವಾಟಿನ  ದೊರೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಅಮೂಲ್ಯ ವಜ್ರಾಭರಣ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿತ್ತಿದ್ದಾನೆ.

ಕಲಾ ಪೋಷಕರಾಗಿದ್ದ ಚೋಳರು, ಪಾಂಡ್ಯರು, ನಂತರ ಆಳಿದ ವಿಜಯನಗರದ  ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ-ಅಚ್ಯುತರಾಯರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಬಾರಿ ದುರಸ್ತಿ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಸೇರ್ಪಡೆ ಕೆಲಸಗಳು ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ನಡೆದಿವೆ. ಆಗಿನ ತಿಲ್ಲೈ ಕಾಡು ಬಳ್ಳಿಗಳ ಪ್ರದೇಶ ಈಗ 40 ಎಕರೆ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ದೇವಾಲಯವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯ ಆಡಳಿತವು ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ದೀಕ್ಷಿತರ್ ವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಪೂಜಾ ವಿಧಾನವೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಉತ್ಸವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲೂ ಮೂಲ ವಿಗ್ರಹವಾದ ಬೆಳ್ಳಿಯ ನಟರಾಜನನ್ನೇ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

 

 

 

 

 

ರೈಕ್ವರ ಕಥೆ

 

ನಮ್ಮ ವೈದಿಕ ಋಷಿಗಳು ತೀರಾ ಸಾಮಾನ್ಯರಂತೆ ಬದುಕಿದವರು. ಅವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರು ಕೃಷಿಕ, ರಥಕಾರ, ಬಡಗಿ, ನೇಯ್ಗೆ ವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದವರು. ಅವರಲ್ಲಿ ಹಲವರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ವರ್ಣದವರೂ ಇದ್ದರು. ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬರುವ ಋಷಿಗಳಲ್ಲಿ ರೈಕ್ವ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಋಷಿಯ ಹೆಸರು ಛಾಂದೋಗ್ಯ ಉಪನಿಷತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಅವರು ಒಬ್ಬ ರಥಕಾರ, ಎಂದರೆ ಗಾಡಿಕಾರರು. ರಥಗಳನ್ನು ತಾವೇ ತಯಾರಿಸಿ, ಯಾರಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣದ ಅಗತ್ಯವಿದೆಯೋ ಅವರನ್ನು ಅವರ ಊರಿಗೆ ತಲಪಿಸುತ್ತಿದ್ದವರು.

ರೈಕ್ವರ ತಪಸ್ಸು, ವೃತ್ತಿಪರತೆ ಆಗಿನ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿತ್ತು. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮೃಗ ಪಕ್ಷಿಗಳೂ ಮಾನವ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದವು. ಅದೇ ರೀತಿ ಮಾನವರಿಗೂ ಆ ಪ್ರಾಣಿ-ಪಕ್ಷಿಗಳ ಮಾತು ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

 

ಆ ಪ್ರಾಂತವನ್ನು ಜಾನಶೃತಿ ಎಂಬ ಬುದ್ಧಿವಂತ ದೊರೆ ಆಳುತ್ತಿದ್ದ. ಅವನು ಜ್ಞಾನಿ, ಉದಾರಿ, ದಯಾಪರ ಮತ್ತು ಜನಾನುರಾಗಿಯಾಗಿದ್ದವನು.  ಆತನಿಗೆ ತನ್ನಷ್ಟು ಉದಾರಿ, ಜ್ಞಾನಿ, ಕರುಣಾಳು ಆ ಸುತ್ತಲಿನಲ್ಲೇ ಯಾರೂ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಹಮ್ಮು ಆಗಾಗ ತಲೆ ಹಾಕುತ್ತಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ತನ್ನ ಮಂತ್ರಿಗಳಿಗೆ, ವಿದ್ವಾಂಸರಿಗೆ ಮತ್ತು ಅರಮನೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ. ಅವರು ‘ ಹೌದು, ಹೌದು’ ರಾಜನ್ ಎಂದು ತಲೆಯಾಡಿಸಿ ಆತನನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೊಗಳುತ್ತಿದ್ದರು.

ಆ ದೊರೆಯು ತಾನು ತನ್ನ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಲೆಕ್ಕವನ್ನೂ ಇಡುತ್ತಿದ್ದವನು. ಮತ್ತೊಂದು ಸಂಗತಿ ಎಂದರೆ ಆತನಿಗೆ ಪಶು-ಪಕ್ಷಿಗಳ ಭಾಷೆಯೂ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಒಂದು ರಾತ್ರಿ ಆ ದೊರೆ ತನ್ನ ಉಪ್ಪರಿಗೆಯ ಮೇಲಿನ ಮಲಗುವ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ನಿದ್ರೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ, ‘ ಆಹಾ! ಎಂತಹ ಬೆಳುದಿಂಗಳು, ತಂಪು ಗಾಳಿ, ಎಲ್ಲಿಯೋ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಕಲರವ ಎಂದು ರಾತ್ರಿಯ ಸೊಬಗನ್ನು ಸವಿಯುತ್ತಿದ್ದ.

ಆಗ ಆತನ ಕೋಣೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪಕ್ಷಿಗಳು ಪುರ್ರನೆ ಹಾರುವ ಮೊದಲು, ಒಂದು ಪಕ್ಷಿ ತನ್ನ ಸಂಗಾತಿಯನ್ನು ಕೇಳಿತು: ‘ ಪ್ರಿಯೇ! ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಆ ರಾಜನ ಪ್ರಕಾಶ ಎಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಹೊಮ್ಮುತ್ತಿದೆಯಲ್ಲವೇ? ಅದರ ಹತ್ತಿರ ಸುಳಿಯಬೇಡ, ಸುಟ್ಟು ಬೂದಿಯಾಗುವೆ, ಆತನಷ್ಟು ಧರ್ಮಾತ್ಮ, ಉದಾರಿ ಯಾರೋ ಇಲ್ಲ, ನೆನಪಿರಲಿ’ ಆಗ ಮತ್ತೊಂದು ಪಕ್ಷಿ ಉತ್ತರಿಸಿತು: ‘ ಅಯ್ಯೋ ಪುಣ್ಯಾತ್ಮ! ಅವನೇನು ನಮ್ಮ ಗಾಡಿಕಾರ ರೈಕ್ವರಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡವನೇ? ಈ ರಾಜನೊಬ್ಬ ಹುಚ್ಚ, ಸದಾ ಆತ್ಮ ಪ್ರಶಂಸೆಯಲ್ಲಿ ತೇಲಿ ಮುಳುಗುವುವನು. ಅವನು ದಾನಿಯಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ತಾನು ಅದು ಕೊಟ್ಟೆ ಇದು ಕೊಟ್ಟೆ ಎನ್ನುವ ಜಂಬ ಅವನಿಗೆ ಸದಾ ಇದೆಯಲ್ಲ: ಸದಾ ಯಾರಾದರೂ ಹೊಗಳಿಯಾರು ಎಂದು ಹಾತೊರೆಯುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ, ಏನು ಪುಣ್ಯ ಬಂತು ಇದರಿಂದ?’ ಆಗ ಮೊದಲ ಪಕ್ಷಿಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಯಿತು. ‘ ಯಾರೀ ರೈಕ್ವರು? ಅವರು ಗಾಡಿಕಾರರು ಎನ್ನುತ್ತೀಯ, ರಾಜನಿಗಿಂತ ಉತ್ತಮರೇ ಆತ? ಎಂದು ಕೇಳಿತು.

ಪಕ್ಷಿಗಳ ಭಾಷೆ ಅರ್ಥವಾದ ರಾಜನು ನಿದ್ರೆಯಿಂದ ಎದ್ದು ಕುಳಿತ. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಆ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಜೋಡಿ ಹಾರಿ ಮರೆಯಾಗಿದ್ದವು. ರಾಜನಿಗೆ ನಿದ್ದೆ ಹಾರಿ ಹೋಯಿತು. ಯಾರೀ ರೈಕ್ವ? ನನಗಿಂತ ದಾನಿಯೇ? ಉದಾರಿಯೇ? ಆತ ಎಲ್ಲಿದ್ದಾನೋ? ಹೀಗೆಲ್ಲಾ ಯೋಚಿಸತೊಡಗಿದ. ‘ ಈ ರೈಕ್ವ ಯಾರು? ಯಾವ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ, ಹೆಸರಿಗೂ ಸಿಲುಕದೆ ಇರುವ ಈತ ಯಾರು? ಆತನನ್ನು ತಾನು ಕಾಣಲೇಬೇಕು, ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ. ಅದೇ ಅವನಿಗೆ ಸದಾ ಯೋಚನೆಯ ವಿಷಯವಾಯಿತು.

ಆಗ ಮಹಾರಾಜ ಜಾನಶೃತಿಯು ಈ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಿತರಲು ತನ್ನ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಮಂತ್ರಿಯನ್ನು ಇದೇ ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಿದ: ‘ ಎಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಸರಿ, ಆ ರೈಕ್ವರನ್ನು ನೀನು ಹುಡುಕಿ ತರಲೇಬೇಕು’ ಎಂದು ಆಜ್ಞೆ ಮಾಡಿ ಕಳುಹಿಸಿದ. ಆ ಮಂತ್ರಿ ಎಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವೋ, ಜನವಸತಿ ಇದೆಯೋ, ಋಷಿಗಳ ಆಶ್ರಮ ಇದೆಯೋ ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ರೈಕ್ವರಿಗಾಗಿ ಹುಡುಕಿದ. ಹೀಗೆಯೇ ದಿನಗಳು ಕಳೆದವು. ಈ ಕೆಲಸ ಅಷ್ಟು ಸುಲಭ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ: ರೈಕ್ವ ಯಾವ ದೊಡ್ಡ ಮನುಷ್ಯನೂ ಅಲ್ಲವಷ್ಟೆ? ಆತನೊಬ್ಬ ಗಾಡಿಕಾರ: ಯಾರು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿ ಹುಡುಕುವುದು? ಎಂದು ಚಿಂತೆಗೀಡಾದ.

ಆ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ದಾರಿಹೋಕ ಸಿಕ್ಕವನು: ‘ ಅದೋ ನೋಡಿ, ಆ ಗಾಡಿಯ ಕೆಳಗೆ ನುಸುಳಿ ಮೈ ಕೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾನಲ್ಲ, ಅವನೇ ರೈಕ್ವ ಇರಬಹುದು, ಅವನ ಹೆಸರೂ ಅದೇ; ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದ. ಮಂತ್ರಿಯು ಅಳುಕಿನಿಂದಲೇ ‘ ಅಯ್ಯ! ನಿನ್ನ  ಹೆಸರು ರೈಕ್ವನೇ? ‘ ಎಂದಾಗ, ಹೌದು ಸ್ವಾಮಿ, ನನ್ನನ್ನು ರೈಕ್ವ ಎಂದು ಜನರು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ’ ಎಂದು ನುಡಿದ. ಆ ಮಂತ್ರಿಯು  ಕೂಡಲೇ ಅರಮನೆ ತಲಪಿ. ‘ ರಾಜನ್! ನೀವು ಹೇಳಿದ ರೈಕ್ವ ಎಂಬಾತನನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ್ದೇನೆ’ ಎಂದು ಸುದ್ದಿ ತಲಪಿಸಿದ. ರಾಜಾ ಜಾನಶೃತಿಗೆ ಸಂತೋಷವಾಯಿತು.

ಆಗ ರಾಜನು ತನ್ನ ಅತಿಥಿಯಾಗಿ ಆಗಮಿಸಲಿರುವ ರೈಕ್ವ ಮುನಿಗೆ ಅದ್ದೂರಿಯ ಆತಿಥ್ಯವನ್ನೇ ಏರ್ಪಡಿಸಿದ. ಆತನನ್ನು ಎದಿರುಗೊಳ್ಳಲು 600 ಹಸುಗಳು, ಅದನ್ನು ಕಟ್ಟಲು ಚಿನ್ನದ ಸರಪಳಿ, ಮತ್ತು ಕುದುರೆಯ ರಥವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಅರಮನೆಯ ಮಹಾ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಕಾದು ನಿಂತ. ರೈಕ್ವ ಮುನಿಯು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದೊಡನೆ ಅವನ್ನೆಲ್ಲಾ ಆತನಿಗೆ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಅರ್ಪಿಸಿ, ‘ ಸ್ವಾಮಿ! ತಾವು ಇದನ್ನು ಕೃಪೆಯಿಟ್ಟು ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ನನಗೆ ಬ್ರಹ್ಮ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಉಪದೇಶಿಸಿ ಎಂದು ವಿನಯದಿಂದ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದ.

ಆಗ ರೈಕ್ವನು “ ರಾಜನ್! ಮೊದಲು ಈ ಹಸುಗಳು, ಚಿನ್ನದ ಸರಪಳಿ, ರಥ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ವಾಪಸು ತೆಗೆದುಕೋ, ನನ್ನ ಬ್ರಹ್ಮ ವಿದ್ಯೆಯು ಮಾರಾಟಕ್ಕಲ್ಲ’ ಎಂದು ನೇರವಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದನು. ಆಗ ರಾಜನು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬಂದು ತನ್ನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ 1000 ಹಸುಗಳು, ಗಟ್ಟಿ ಚಿನ್ನದ ಹಗ್ಗ, ರ್ಸ್ಥ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿರಿ ಎಂದು ಬಳುವಳಿಯಾಗಿ ರೈಕ್ವರಿಗೆ ತಂದು ಒಪ್ಪಿಸಿದ. ಮತ್ತೆ ರಾಜನು, ‘ ಆರ್ಯ, ನನಗೆ ಆತ್ಮ ವಿದ್ಯೆ ಕಲಿಯಲು ಆಸೆಯಾಗಿದೆ, ದಯಮಾಡಿ ಅದನ್ನು ಉಪದೇಶಿಸಿ’ ಎಂದು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದ.

ರೈಕ್ವರಿಗೆ ರಾಜನ ಯಾವ ಉಡುಗೊರೆಯಿಂದಲೂ ಆಸೆ ಹುಟ್ಟಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಜಾನಶೃತಿ ರಾಜನ ಜ್ಞಾನದಾಹ ಮತ್ತು ಸಹನೆಯಿಂದ ಆತನಿಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಎರಡು ಗುಣಗಳು ಒಬ್ಬ ಸಾಧಕನಿಗೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯ ಎಂದು ಮನಗಂಡ ರೈಕ್ವರು ರಾಜನನ್ನು ತಮ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.

ಆಗ ರೈಕ್ವರು ನುಡಿದರು: ‘ಅಯ್ಯಾ ರಾಜ! ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಾವು ಅನೇಕ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ದೈವ ಶಕ್ತಿ ಎಂದು ಪೂಜೆ ಆರಾಧನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತೇವೆ, ಈ ಗಾಳಿ ನೋಡು, ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಹಾರಿಸಿಕೊಂಡು ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ, ಬೆಂಕಿ ತನ್ನ ಹತ್ತಿರ ಬರುವ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸುಡುತ್ತದೆ, ನಾವು ಉಸಿರಾಟ ನಡೆಸುವುದರಿಂದ ಬದುಕಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ, ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಳಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಒಂದು ಮಹಾನ್ ಶಕ್ತಿ ಇದೆ. ಈ ಮಹಾ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಯಾರೂ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅದು ತನಗೆ ತಾನೇ ಜನಿಸುತ್ತದೆ; ಅದು ಉಳಿದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಸೃಜಿಸಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ಇಡೀ ಸೃಷ್ಟಿಯೇ ಈ ದಿವ್ಯ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಹೊರಟದ್ದು. ಆದರೆ, ಅದು ತುಂಬಾ ಜಟಿಲವಾದದ್ದು. ಯಾರಿಗೂ ಅರ್ಥವಾಗದ್ದು. ಎಲ್ಲವೂ ಈ ಮೂಲ ಶಕ್ತಿಯ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿ, ಅದರ ನಿರ್ದೇಶದಿಂದಲೇ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲಾ ಆಗುಹೋಗುಗಳೂ ಇದರ ಆದೇಶಿದಿಂದಲೇ ನಡೆಯುತ್ತವೆ’ ಎಂದು ರೈಕ್ವರು ತಿಳಿಸಿದರು.

‘’ ರಾಜನ್! ನೀನು ದಾನ ಮಾಡಿದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನೀನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆಯಾ, ನೋಡು. ಯಾವುದೂ ನಿನ್ನದಾಗಿ ಇರಲಿಲ್ಲ; ಮುಂದೆಯೂ ಇಲ್ಲದಿರಬಹುದು. ನೀನು ಈಗ ನಿನ್ನ ಅರಮನೆಗೆ ತೆರಳು, ದಾನ ಮಾಡು, ಪರೋಪಕಾರ ಮಾಡು, ಆದರೆ ನಾನು ಕೊಟ್ಟೆ ಎನ್ನುವ  ಅಹಂಕಾರ ನಿನಗೆ ಬಾರದಿರಲಿ’ ಕೀರ್ತಿಗಾಗಿ ದಾನ ಮಾಡಬೇಡ. ಆ ವಸ್ತು ನಿನ್ನದು, ಅದನ್ನು ಮತ್ತೊಬ್ಬರಿಗೆ ನಾನು ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎನ್ನುವ ಅಹಂಕಾರ, ನನ್ನದೆನ್ನುವ ಹಮ್ಮು ನಿನಗೆ ಬರಬಾರದು. ಅದು ಆ ಪರಮಾತ್ಮ ನಿನಗೆ ಕೊಟ್ಟದ್ದು ಅದನ್ನು ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಕೈಗೆ ನಿನ್ನಿಂದ ಕೊಡಮಾಡಿಸುವುದು, ಅಷ್ಟೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ನಿನ್ನದೆನ್ನುವುದು ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ, ಇದು ನಿಜವಾದ ಜೀವನ ಸತ್ಯ. ಯಾರು ಈ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅರಿತಿದ್ದಾನೆಯೋ ಅವನು ಜ್ಞಾನಿ, ಉಳಿದವರು ಹಾಗೆ ಭಾವಿಸುವವರು ಅಷ್ಟೆ’

ಈ ರೀತಿ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಭಾವುಕತೆಯಿಂದ ನೋಡುವವನು ನಿತ್ಯ ಸುಖಿ, ಸಂತೋಷ ಚಿತ್ತನು, ಆತನೇ ಋಷಿ ಎನಿಸುತ್ತಾನೆ. ಉಳಿದವರು ಈ ಸುಖವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲಾರರು. ಅವರಿಗೆ ಶಾಶ್ವತ ಸುಖವೆಂದರೇನು ಎಂದು ತಿಳಿಯುವುದೇ ಇಲ್ಲ.

ರಾಜನಿಗೆ ರೈಕ್ವರ ಉಪದೇಶದಿಂದ ಒಳಗಣ್ಣು ತೆರೆಯಿತು, ಆತನು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಜಾ ವಾತ್ಸಲ್ಯದಿಂದ ಉದಾತ್ತ ರಾಜನಾಗಿ ಯಶಸ್ಸು, ಕೀರ್ತಿ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿ ಧನ್ಯನಾದ. ಈ ಬಾರಿ ರೈಕ್ವರು ರಾಜನು ಕೊಟ್ಟ ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿ, ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದರು. ಆಗ ಜಾನಶೃತಿಯು ರಾಜರ್ಷಿ ಎನಿಸಿ, ಪ್ರಜಾ ವತ್ಸಲನಾದ.

ಛಾಂದೋಗ್ಯ ಉಪನಿಷತ್ತಿನ ಈ ಪ್ರಸಂಗದಿಂದ ನಮಗೆ ತಿಳಿದುಬರುವ ಸತ್ಯವೆಂದರೆ, ನಮಗೆ ಬರುವ, ಬಂದಿರುವ ಸಂಪತ್ತು, ಐಶ್ವರ್ಯಗಳು ದೈವ ದತ್ತವಾದವು; ಇದರ ಮೇಲಿನ ಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾಮ್ಯ ನಮ್ಮದಲ್ಲ, ನಮ್ಮ ಸ್ವತ್ತಿನ ಸ್ವಲ್ಪ ಭಾಗವನ್ನಾದರೂ, ಅರ್ಹರಿಗೆ, ಯೋಗ್ಯರಿಗೆ, ಅಗತ್ಯವಿರುವವರಿಗೆ ಕೊಡಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ನಾವು ನಮಗೆ ಇದನ್ನು ಕೊಡಮಾಡಿದ ಆ ಪರಮಾತ್ಮನಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಅರ್ಪಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ.

 

 

 

 

 

 

Sri Vyasatirtha- and Sri Vadiraja Swamy

Sri Vyasatirtha and Vadiraja are two stalwarts who enriched Madhva literature both in Samskrit and Kannada. They lived during the  same time. While one was Rajaguru of Vijayanagar kings, the other is a well known reformer,  and rejuvenator of Krishna Matha,   Udupi. They were contemporaries, but neither verbally recognise each  other!  Both were Balasanyasins, living for long years. Very strange enough, Kanaka Dasaru was known to both. Even Vyasa Tirtha is believed to have spent some time in Udupi. Vadirajaru is one among Bala Sanyasins, heading Sri Vishnu tirtha Mutt, later called Sode Matha. 

Date of Vyasa Tirtha-1460-1539,     Vadiraja Tirtha - 1480-1600. 

There is enough oral tradition, through Kritis of Haridasas  to say that Vadiraja studied under Vyasa Tirtha for sometime. However, Vadiraja in none  of his works identifies Vyasatirtha as his Guru or a senior Madhva Guru or his Mentor. Both are reputed commentators on Madhva and Jayatirtha works. While Vyasatirtha has given us excellent commentaries by way of Tatparya Chandrika, Nyayamrita, Vadiraja has more. Both have commented on Nyayasudha of Jayatirtha. Both commented on Upanishad Bhashyas of Madhva. Anuvyakhyana and Brahma Sutra Bhashya have been widely commented by either; in fact adding much to the treasure of didactic literature. Sri Vadiraja Guru charitamritam by Raghunatha Acharya claims that Vadirajaru had come to Vyasatirtha, to procure Vyasamustis given by Vedavyasa to Madhvacharya, in pretex of learning under him, returned when he got them!

Sri Vadiraja has not written by way of introductory stanzas in praise of Vyasa Tirtha, However, he profusely respects his Guru Vagisha Tirtha, Vidya Guru Vidyanidhi, and directly Madhvacharya, repeatedly, and had travelled widely, None of Mangalacharana Slokas in Vadiraja texts have any reference to Vyasa Tirtha as his Guru or inspirer. Yukti Mallika, a treatise written by him based on arguments and replies with other 5 schools of thought, does not refer to Vyasatirtha or his works. However, a close reader will surely find influence of Nyayamrita on the work. Since they were close contemporaries, one senior and the other younger, Vadiraja Swami might have not mentioned him, as the usual custom is! But the question remains, why he did not quote Vyasatirtha in his scholarly works at least  once? There is no doubt that Vyasatirtha was elder to Vadiraja!

Vishnu worship in different forms

1

 Temples dedicated to Vishnu, have normally   his Avatara forms with Narasimha, Rama, Krishna.. statues consecrated ; rarely we find Varaha/ Kurma  as in Srimushnam, Kurma elsewhere. we even have temple of Parashurama in Kolar, Karnataka, on Bengaluru- Chennai road. Atyarla in Andhra Pradesh, Gokarna, Karnataka. Maharshtra, Uttaranchal, UP also have shrines dedicated to Parashurama. 

  Sri Ananteshvara temple, Udupi is another form of Parashurama, in Linga or shapeless form. A couple of Parashu Rama temples are in Northern India) . Some of them are statues with Axe holding, as in Tiruvallam, Kerala , Gokarna, Kunjaru and Kolar. Places where Parashurama has saved land by pushing back the Sea, are called Parashurama Kshetras, ranging from Mangaluru- Goa. 

Going by history recorded, it was built around 800 CE, and earlier another Shiva temple worshipped as Chandra Moulishvara existed   in Udupi. We find several such temples of Shiva in Mangalore and Udupi districts in Karnataka. Some are old, some built during early and later Vijayanagar time. Tulu dynasties of Taulava, Alupa and other chieftains  ruled in the area  reporting to the King. Some of them served as warriors in the army even earlier. 

Srimadananteshvara temple, near Sri Krishna shrine has a Linga form, worshipped as Parashurama, avatara of Vishnu. It is worshipped as per Vaishnava Agama.  A certain ruler Rama Bhoja is said to have given land grants, now controlled by Krishna Matha. 

Sri Vadirajatirtha,  noted Madhva saint of Udupi writes in his travelogue Tirtha Prabandha: 

  शिवान्तर्यमिताम् स्वीयां प्रियान् प्रति निबोधयन् |

दया वारिधिनिधिः शैवीं शिलामाश्रित्य शोभते ||

Sri Vishnu, as if reminding his Antaryami ( indweller )  in Shiva, is present here in form of Shiva linga. 

This is the philosophical sense of the Form of God, worshipped there. However, we can find such linga forms elsewhere in Coastal Karnataka, worshipped as Vishnu. Paranti is one among such places, where 5 Lingas are worshipped as forms of Vishnu. It is not easy to understand the historical reason of such places of worship, that they still stand as places of  worship, justifies absence of any other form of Puja. Even in coastal Kerala we have such temples, but Parashurama statue with weapons exist in Kunjaru and elsewhere. 

Parashurama Temple, Kunajurugiri, near Udupi, and Kolar ( Karnataka towards Mulbagal ) and also similar temples in Chiplun, Tryambakeshvar ( Mh), and UP, Jharkhand, HP elsewhere..    Temples in Dakshina Kannada, Karnataka are:  Ananteshvar, Udupi, Bantwal. sanyasi Katte  and Udyavara. North India  has Parashuram Kund, a  pilgrim center in Lohit District of Arunachal Pradesh,  dedicated to Parashurama.  

Advaita- Dvaita fight in Social Media

Of late, I am finding posts in Social Media citing several examples heard orally, or seen in dialectic texts of Dvaita & Advaita systems of philosophical thought, posted on daily basis! The overzealous young, I am sure are hurt by the alleged ‘ insult’ to their belief systems. Since practitioners on both sides are minimum, it  looks just another street fight amid some office hour traffic!

It all begins with the abuse of Advaita founder by the other school,  by Narayana Panditaru, junior contemporary of Madhvacharya. There are 13 Chapters in Manimanjari of the  author, where few verses criticize  and comment on Shankaracharya, his background, previous attempts by some Advaitins to trouble newly formed Madhva school of Philosophy, earlier Bhagavata  Sampradaya, in retaliation to such mischiefs, the author has picked up some instances of Shankara's life, disciples and his interpretation of Upanishads and Gita. He is  called Pracchanna Bouddha, Buddhist in disguise, not by him for first time, even earlier by Bhaskarachaaya, Kumarila, and Vedantadeshika also. Since, the followers of those schools live outside Karnataka, it lies unknown here in vernacular language. 

Shankara is most popular Philosopher, followed by a majority here, and elsewhere, known through Ramakrishna Mission and Ashrama Publications, widely. While there is no such large presence of Madhva's philosophy worldwide, he is almost unknown as a saint of Bhakti School, not a philosopher!! 

Even Madhvacharya is mocked at in one Ishana Stuti, Manikya Manjari and other works by the other school,  which is unknown by these self styled scholars on FB and social media! 

As he is unknown, younger folk on Social Media, furiously engage themselves, without reading the original texts, end up  with personal words of choicest abuses, hurled on personally unknown people, arousing them to put their words in place. But, what they fail to understand is, in olden days, proving a stand by one school of thought was considered a token of scholarship, pedagogy, mastery of Grammar and Logic, by either of them. It all mostly, went in the form of manuscripts written in favors or against another school in a dignified manner, sometimes even not quoting the names of other School of Thought referred to. They just say “ Anye…”. As claimed by others or other party.

तत् संनिकृष्टमपिवा मतमाश्रयध्वम् - Vedanta Deshika says: If you don't have any chance other than Advaita, better be friends with our nearest friends- Dvaitins! ( Shatadushani ) He was a great Vishistadvaita Saint after Ramanuja. Here, there is no major dispute between two schools, though they criticise either.

However, there appears either of them carry any ill will or spew venom of words. Now, the young lot, who are masters in handling social media, but fail to notice the nitty gritty of argument, end up in verbal fight, typed and posted prompting other to reply. It is interesting to notice that none of them are aware of niceties of Samskrita Grammar, syntax, logic and maxims- Yuktis of our earlier scholars. I am sure, none of our elders carried any agenda to write any book to answer relevant objections of another school of thought.

However, today, we  don’t find such a systematic way of debating in any place of study/university to arrive at a mutually agreed conclusion in search of Truth!! Also, each ritual varies from geographical area, affiliated Matha  or even households.